ਭਾਰਤ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ, ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਵਾਲਾ ਦੇਸ਼ ਹੈ। ਨਵਰਾਤਰੀ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਨੌਂ ਰਾਤਾਂ। ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ, ਖਾਸ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਚੈਤਰਾ (ਮਾਰਚ-ਅਪ੍ਰੈਲ) ਵਿੱਚ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ, ਇਹ ਤਿਉਹਾਰ ਦੇਵੀ ਦੁਰਗਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਹੈ, ਬੁਰਾਈ ਉੱਤੇ ਚੰਗਿਆਈ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੂ ਨਵੇਂ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ, ਸ਼ੁਭ ਹਿੰਦੂ ਤਿਉਹਾਰ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਨਵਾਂ ਸਾਲ ਅੰਦਰ ਵੱਲ ਮੁੜਨ ਦੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ; ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ, ਸਿਮਰਨ, ਅਤੇ ਜਾਪ। ਇਹ ਬ੍ਰਹਮ ਦੀ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸ਼ੁਭ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇਹ ਹਨੇਰੇ ਉੱਤੇ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਜਿੱਤ, ਦੁਸ਼ਟਤਾ ਉੱਤੇ ਧਾਰਮਿਕਤਾ ਅਤੇ ਅਗਿਆਨਤਾ ਉੱਤੇ ਗਿਆਨ ਦੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।ਚੈਤਰ ਨਵਰਾਤਰੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਤਿਉਹਾਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ , ਏਕਤਾ, ਸਦਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਜਸ਼ਨ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖੋ-ਵੱਖਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠਿਆਂ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਭਾਵਨਾ, ਸਾਂਝੀਆਂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ, ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਮ ਨਾਰੀ ਊਰਜਾ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਹਰ ਦਿਨ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਖਰੇ ਰੂਪ ਦੀ ਪੂਜਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਨਵਦੁਰਗਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨਾਰੀ ਊਰਜਾ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗੁਣਾਂ ਅਤੇ ਪਹਿਲੂਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ
• ਮਾ ਸ਼ੈਲਪੁਤਰੀ
• ਮਾ ਬ੍ਰਹਮਚਾਰਿਣੀ
• ਮਾ ਚੰਦਰਘੰਟਾ
• ਮਾ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ
• ਮਾ ਸਕੰਦਮਾਤਾ
• ਮਾ ਕਾਤਯਾਨੀ
• ਮਾ ਕਾਲਰਾਤਰੀ
• ਮਾ ਮਹਾਗੌਰੀ
• ਮਾਂ ਸਿੱਧੀਦਾਤਰੀ ।
ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਦੌਰਾਨ, ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਲੈਣ ਲਈ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਵਰਤ, ਪ੍ਰਾਰਥਨਾਵਾਂ, ਧਿਆਨ ਅਤੇ ਕਈ ਰਸਮਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਨਵਰਾਤਰੀ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨੌਂ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਦੁਰਗਾ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਨੌਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਰਤ ਰੱਖ ਕੇ ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਦਿਨ 4- ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ

ਦੇਵੀ ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੂੰ ਮੁਸਕਰਾਉਣ ਵਾਲੀ ਦੇਵੀ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਆਦਿ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਅਵਤਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵਰਾਤਰੀ ਦੇ ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਤਿੰਨ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ ਸ਼ਬਦ “ਕੁ” ਹੈ। ਦੂਜਾ ਸ਼ਬਦ “ਉਸ਼ਮਾ” ਹੈ। ਅਤੇ ਤੀਜਾ ਸ਼ਬਦ “ਅੰਦਾ” ਹੈ। “ਕੂ” ਦਾ ਮਤਲਬ ਛੋਟਾ ਹੈ। “ਉਸ਼ਮਾ” ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਊਰਜਾ। “ਆਂਡਾ” ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਆਂਡਾ।ਇਸ ਲਈ, ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਛੋਟੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਅੰਡੇ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ।ਅਸਲ ਵਿੱਚ, ਦੇਵੀ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਦੇਵੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸੰਨ ਰੂਪ ਹੈ। ਮਾਂ ਕੁਸ਼ਮਾਂਡਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਨਾਲ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਕੀਤਾ।ਉਹ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀ ਊਰਜਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਉਹ ਸੂਰਜ ਦਾ ਧੁਰਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸੂਰਜ, ਸੂਰਜ ਦੇਵਤਾ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

content by- Vanshita

ਧੰਨਵਾਦ